Odpowiedź na interpelację nr 8831

Informacje pochodzą ze stron sejmowych.    http://www.sejm.gov.pl

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 8831

w sprawie poważnych niejasności w przepisach o opodatkowaniu działalności ubezpieczeniowej, skutkujących niekorzystnymi dla ubezpieczonych zasadami likwidacji przez towarzystwa ubezpieczeniowe tzw. całkowitych szkód komunikacyjnych

   Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przesłaną przy piśmie znak SPS-0202-8831/04 interpelację Pana Posła Grzegorza Dolniaka w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności ubezpieczeniowej, uprzejmie informuję i wyjaśniam, co następuje:

   Zgodnie z art. 7 ust. 1 obowiązującej przed 1 maja 2004 r. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.) w związku z poz. 9 zał. nr 2 do tej ustawy, a także odpowiednio na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) w związku z poz. 3 zał. nr 4 do tej ustawy - usługi ubezpieczeniowe zostały objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług (nie stawką zerową).

   Zwolnienie, o którym mowa w ww. przepisach, nie obejmuje swoim zakresem zbycia przejętych przez zakład ubezpieczeń przedmiotów.

   Stanowisko takie było prezentowane przez Ministerstwo Finansów od początku obowiązywania przepisów ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. W związku z wnioskami zgłaszanymi przez niektóre zakłady ubezpieczeniowe Minister Finansów pismem z dnia 23 listopada 1998 r., znak: PP1-7204/100/98/K.Sz., na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) dokonał w tym zakresie urzędowej wykładni przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, która została przesłana do Izb Skarbowych, Urzędów Skarbowych i Urzędów Kontroli Skarbowej.

   W wykładni tej stwierdzono, iż sprzedaży odzyskanych samochodów bądź pozostałych towarów, dokonanej m.in. przez zakłady ubezpieczeniowe na podstawie umów sprzedaży określonych w art. 535 Kodeksu cywilnego, nie można uznać dla potrzeb rozliczania podatku od towarów i usług za usługę ubezpieczeniową. Tak więc sprzedaż ˝odzyskanych˝ samochodów bądź innych towarów przez zakłady ubezpieczeniowe podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dla wysokości opodatkowania podatkiem od towarów i usług bądź zwolnienia nie ma znaczenia źródło pochodzenia towaru.

   Zaliczenie dla potrzeb statystycznych do usług ubezpieczeniowych dokonanej przez zakłady ubezpieczeniowe sprzedaży samochodów odzyskanych z kradzieży lub tzw. powypadkowych, za które wcześniej zostało zapłacone odszkodowanie, nie jest wiążące dla spraw podatkowych.

   W ww. wykładni zauważono, że klasyfikacja usług ma charakter pomocniczy w stosunku do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i nie może mieć decydującego znaczenia przy ustalaniu, czy dana sprzedaż towarów bądź usług podlega ulgowemu opodatkowaniu, czy też jest od podatku od towarów i usług zwolniona.

   Ponadto odnosząc się do poruszonego w interpelacji problemu zauważam, iż zasadą jest, że wszystkie towary i usługi niewymienione w odpowiednich przepisach ustawy o podatku od towarów i usług lub rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, określających zakres stosowania obniżonych stawek lub zwolnień od podatku (w tym m.in. zwolnienie dla towarów używanych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy), opodatkowane są stawką 22%.

   Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa wyżej, rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicja ta obejmuje więc sprzedaż samochodu przez firmę ubezpieczeniową.

   Zgodnie z przepisami dotyczącymi wystawiania faktur, podatnik zobowiązany jest wykazać w fakturze m.in. przedmiot sprzedaży lub rodzaj świadczonych usług i odpowiadającą tej transakcji stawkę podatku. W przypadku sprzedaży samochodów dokonywanej przez zakłady ubezpieczeniowe, za które wcześniej zostało wypłacone odszkodowanie, w fakturach VAT jako przedmiot sprzedaży wskazywany jest samochód, a nie usługa ubezpieczeniowa. Chciałbym w tym miejscu zwrócić uwagę, że co do zasady, usługą jest czynność, która nie jest dostawą. Bez wątpienia natomiast sprzedaż samochodu spełnia przesłanki dostawy towaru, o której mowa w art. 7 ww. ustawy z 11.03.2004 r.

   Faktura dokumentująca sprzedaż usługi ubezpieczeniowej (a nie samochodu) zapewne nie mogłaby stanowić dokumentacji zakupowej wymaganej przy rejestracji przez nowego właściciela.

   Pomijając kwestię zasadności wprowadzenia takiej preferencji zauważam, iż Polska jako członek Unii Europejskiej jest obowiązana stosować przepisy dotyczące tego podatku zgodne z zapisami Szóstej Dyrektywy Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC ze zm.), która uniemożliwia państwom członkowskim dowolne kształtowanie stawek tego podatku. Oznacza to, że wprowadzenie preferencji podatkowych polegających na obniżeniu stawek podatkowych czy też objęciu danych czynności zwolnieniem musi uwzględniać uwarunkowania wynikające z regulacji ww. Szóstej Dyrektywy.

   Zgodnie z art. 12 ust. 3 VI Dyrektywy, państwa członkowskie mogą zastosować jedną lub dwie stawki obniżone podatku VAT, ale jedynie w odniesieniu do produktów wymienionych w aneksie H do tej Dyrektywy.

   W aneksie tym nie została wymieniona sprzedaż towarów, o których mowa w interpelacji. Oznacza to, że co do zasady powinny one być opodatkowane podstawową stawką VAT.

   Również artykuł 13 wskazanej wyżej Dyrektywy, zawierający regulacje dotyczące zwolnień od podatku, nie przewiduje możliwości zwolnienia od VAT w odniesieniu do tych towarów.

   Na marginesie zauważam, iż przepisy VI Dyrektywy (art. 5) nie posługują się pojęciem towaru, lecz pojęciem ˝rzecz˝, na którą składają się co do zasady przedmioty materialne, wszelkie postacie energii oraz niematerialne dobra gospodarcze.

   Powyższe oznacza w efekcie brak możliwości stosowania preferencji podatkowych polegających na specjalnym obniżeniu stawki podatkowej lub stosowania zwolnienia w odniesieniu do sprzedaży przedmiotowych towarów.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jarosław Neneman

   Warszawa, dnia 29 grudnia 2004 r.